De zorg: vergrijzing en bijkomende beperkingen
De vergrijzing die we in de samenleving zien is ook zichtbaar bij S&L Zorg. Misschien zelfs wat sterker dan in de samenleving. “Door de vergrijzing neemt de gemiddelde mobiliteit af en de zorgintensiteit toe. We specialiseren ons daarom ook verder in ouderdomsziekten en palliatieve zorg. De ouder wordende cliënt heeft naast lichamelijke problemen ook te maken met het mogelijk wegvallen van de mensen waarop je kunt steunen, zoals ouders, broers en zussen. Daardoor bestaat het risico dat er geen extra toezicht is buiten de hulp verlening om (bijv. mentorschap) en kan iemand eenzamer worden. Dit is iets extra’s waar S&L Zorg rekening mee moet houden.
Daarnaast hebben mensen met een verstandelijke beperking een groter risico op bijkomende aandoeningen. Extra problemen met zien, horen en bewegen komen veel meer voor bij onze doelgroep. Met het ouder worden neemt de kans op en de ernst van een bijkomende beperking toe. De bijkomende beperkingen stellen ook extra eisen aan de kennis en vaardigheden van medewerkers en onze huisvesting”, zo vertelt Hendrik van der Wijk.
“Er zijn ook andere aspecten die de zorg vandaag de dag anders maken dan vroeger. We zien bijvoorbeeld vaker dat mensen met een verstandelijke beperking en psychische problemen bij ons terecht komen. Vroeger kon je dan ook terecht bij GGZ-instellingen. Daarin is echter een verschuiving te zien; de meest ernstige beperking bepaalt welke instelling de zorg verleent. Dus wanneer de verstandelijke beperking de meeste zorg vraagt, kunnen cliënten bij ons wonen. Natuurlijk is het dan van belang om ook kennis te hebben van de psychiatrische problematiek om de cliënt zo goed mogelijk te helpen”, aldus Hendrik.
Een voorbeeld zijn cliënten met gedragsproblemen. Deze gedragsproblemen kunnen samenhangen met de verstandelijke beperking, maar ook het gevolg zijn van psychiatrische problemen. Deze problemen kunnen elkaar versterken. Hendrik: “In de huidige samenleving zien we dat mensen met gecombineerde problemen steeds vaker buiten de boot vallen. Wij laten dat zeker niet gebeuren en specialiseren ons juist op dit gebied.”
Samenleving: steeds moeilijker bij te houden, maar toch langer thuis wonen
De samenleving wordt steeds ingewikkelder. Dat is voor veel mensen uitdagend, maar zeker als je een verstandelijke beperking hebt, kan het ervoor zorgen dat je sneller hulp nodig hebt en wellicht ook sneller niet meer zelfstandig kunt wonen. “We zien echt in de praktijk dat de eisen wringen. Aan de ene kant is er de wens om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Aan de andere kant wordt het gewoon steeds moeilijker om de samenleving bij te kunnen houden”, aldus Hendrik.
“We specialiseren ons, echt gericht op wat onze huidige cliënten in de toekomst nodig gaan hebben.”
Arbeidsmarkt: personeelstekorten en hogere eisen
De uitdaging om goed personeel te vinden en behouden wordt groter. “Er is een tekort aan personeel in de zorg. In West-Brabant zijn er momenteel al meer dan 1.000 vacatures in de zorg. De verwachting is dat het de komende jaren nog lastiger wordt om goede medewerkers te vinden. Daarnaast stellen we ook steeds hogere eisen, omdat we ons verder willen specialiseren en de zorg complexer wordt. De uitdaging voor de komende jaren is echt: vinden, opleiden en behouden van goede medewerkers,” aldus Hendrik.
Financiering: steeds iets minder geld
Hoewel het nu wat beter gaat met de economie en aangekondigde bezuinigingen soms weer wat teruggedraaid worden, is er toch per cliënt steeds iets minder geld beschikbaar voor de zorg die we leveren. Het aantal cliënten dat in een instelling woont (intramuraal) neemt licht af en het aantal mensen dat zorg thuis ontvangt neemt toe. “S&L Zorg en ook de sector hebben de dalende financiering tot nu toe opgevangen door kostenbesparingen. We verwachten echter dat we dus steeds creatief moeten blijven om de goede zorg te kunnen blijven betalen”, zo legt Hendrik uit.
Hoe gaat S&L Zorg om met dit soort uitdagingen
Leren: in de praktijk en met opleidingen
“Wat we nu vooral doen is continu zoeken naar de beste manier om onze zorgintensieve cliënten te benaderen. Dat is maatwerk en vooral ook mensenwerk. Als iemand haast niet kan bewegen en communiceren, hoe kan ik dan toch contact leggen en juist beweging stimuleren? En, hoe kunnen we bijvoorbeeld verbaal of fysiek agressieve cliënten nog beter snappen en hoe kunnen we hen en hun omgeving daardoor een prettige dag bieden? Dat vraagt heel veel geduld”, zo vertelt Hendrik. De verdieping op dit onderdeel van het werk is ook terug te zien in de diverse opleidingen die medewerkers momenteel volgen. Voorbeelden van gespecialiseerde opleidingen en trainingen zijn: omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag, sensorische informatieverwerking, LACCS (lichamelijk welbevinden, alertheid, contact, communicatie en stimulerende tijdsbesteding), begeleiden van een slechtziende en/of slechthorende cliënt en inschatten van- en omgaan met seksueel gedrag. “Nieuwe begeleiders die net van school komen hoeven niet te verwachten dat ze klaar zijn met leren”, zegt Hendrik lachend. “Om onze cliënten goede zorg te bieden is het nodig dat medewerkers steeds weer bijleren. Dat geeft hen ook individuele ontwikkelkansen.”
Multidisciplinair: samen weten en kunnen we meer
Binnen S&L Zorg wordt vaak gesproken over multidisciplinair werken. Wat wordt daarmee bedoeld? “Iedere discipline is deskundig op zijn eigen vakgebied. Bij één cliënt zijn vaak meer disciplines betrokken, zoals de fysiotherapeut of logopedist, arts, orthopedagoog, teamleider, het team en uiteraard ook de zorgcoördinator. Het is van belang dat ze hun expertise rondom hun vakgebied gezamenlijk bespreken om met elkaar de beste zorg te kunnen bieden. Het is ook enorm belangrijk om de wettelijk vertegenwoordiger hier heel nauw bij te betrekken. Zo kunnen we gezamenlijk zorgen dat de cliënt een zo mooi mogelijk leven kan leiden.
Dat is optimaal gebruikmaken van elkaars expertise. We proberen dat ook echt structureel te organiseren. Steeds weer samen overleggen en bespreken hoe de zorg nog beter kan”, zo legt Hendrik uit.
Specialisatie: de beste willen zijn
“We specialiseren ons, echt gericht op wat onze huidige cliënten en de cliënten in de toekomst nodig gaan hebben. We doen dat binnen onze cliëntgroepen en we willen eigenlijk gewoon de allerbeste worden in ons vak. We kiezen daarom bewezen methodieken, scholen ons daar goed in en leren onderweg veel bij en leren dus ook van onze fouten”, zegt Hendrik. “Leren kent ook zijn hobbels hoor. We zijn er nog lang niet, maar de motivatie is hoog om er te komen. “Wat me veel hoop geeft, is dat er momenteel veel interesse is van mensen uit grotere organisaties die hier willen komen werken. Die geven aan dat ze daar niet gehoord worden, hun passie voor de cliënt niet om kunnen zetten in actie. Wij proberen daar gebruik van te maken om talent aan te trekken. En dat moet lukken, want we willen uiteindelijk natuurlijk zo’n goede werkgever zijn, dat we de echt bevlogen medewerkers kunnen blijven motiveren om voor onze cliënten te zorgen!”
